(Imajen ilustrasaun husi: https://www.cdc.gov/pregnancy/zika/pregnancy.html)
Idade nu’udar fatór ida ne’ebé mak ita tenki hare bainhira deside atu iha oan. Tamba idade liu-liu ba feto fó impaktu komesa husi sira nia prosesu atu hetan oan, durante isin-rua, hahoris nomós bebé nia saúde.
Feto nia idade ne’e importante ba nia reprodusaun
Feto nia idade nu’udar fatór ne’ebé mak importante tamba afeta ba ninia fertilidade, oportunidade atu hetan oan, nomós inan no bebé nia saúde.
Feto moris ho kuantidade ovu ne’ebé limitadu. Iha kondisaun balu ne’ebé mak bele akontese relasiona ho ovu bainhira idade liu husi 30 mak hanesan: kuantidade ovu komesa menus no ovu susar atu fertiliza. Laos de’it fertilizasaun mak susar maibé feto ho idade bo’ot liu 30 sei hasoru risku oioin bainhira isin rua hanesan: gestational diabetes(kondisaun inan isin rua ne’ebé hetan diabete ka ran midar), preeclampsia (kondisaun inan isin rua ne’ebé hetan tensaun as), bebé prematur (labarik moris dahuluk antes nia tempu), bebé moris ho todan ki’ik (ki’ik liu 2500 gr), to’o abortus.
Tamba mudansa ne’ebé mak akontese ba ovu bainhira idade aumenta, nomós matéria jenétika ne’ebé mak komesa estraga, labarik ne’ebé mak moris husi inan ne’ebé mak tinan bo’ot iha risku atu hetan desordens jenética, komplikasaun durante isin rua nomós durante hahoris.
Koalia kona ba idade, laós deit idade bo’ot mak hetan risku bainhira isin rua maibé idade ne’ebé ki’ik liu tinan 20 (isin-rua adolexente) mos fó risku tantu ba inan tantu ba labarik. Maski feto iha ona abilidade atu isin-rua depois de sira komesa menstruasaun, iha mos risku barak ne’ebé inan no oan sei hasoru. Tuir Organizasaun Mundial da Saúde, tinan ne'ebé rekomenda atu isin-rua ba dahuluk maka tinan 20.
Risku saúde nian hanesan eclampsia, endometritis pureperalis (infeksaun iha oan fatin depois de hahoris), infeksaun sistémika, preterm, moris ho todan menus, mosu barak liu iha sira isin-rua adolexente sira duke sira ne’ebé isin rua dahuluk iha tinan 20 ba leten. Laos deit problema fíziku mak sira sei hasoru maibé problema psikolójiku nomós sosial.
Risku hirak ne’ebé mak temi tiha ona laos garantia inan hotu sei hetan durante sira nia prosesu atu isin rua, maibé iha posibilidade bo’ot tebes atu hetan risku hirak ne’e. Nune’e infórmasaun ne’e bele sai tópiku ida atu konsulta ba doutor/a molok atu planu isin-rua.
Idade ne’ebé diak atu isin rua
Opurtunidade atu hetan oan bo’ot liu ba feto ho idade menus de 35 anus. Maibé tempu exatu atu hetan oan la hanesan ba kada individu. Balun tinan 35 ba leten sei araska tebes atu hetan oan balu maske 35 sei fásil atu hetan oan. Maske faktu ne’e labele determina exatamente, maibé tuir dadus iha moris loron-loron, sira ne’ebé tinan liu husi 35 barak susar liu atu hetan oan duke sira ne’ebé tinan nurak liu ne'ebé sei hetan oportuniade bo’ot liu.
Ein jerál idade ba feto atu hetan oan diak liu iha idade menus tinan 30(20 - 29), depois de tinan 30 fertilidade komesa menus, depois de idade 35 fertilidade komesa menus signifikavamente, no to'o idade 40 ba leten, fertilidade feto nian komesa menus to'o ona metade husi fertilidade bainhira sei idade tinan 30 ba kraik.
Maske tinan nato'on atu hetan oan, tenki nafatin ba kontrola
Maske ita bo'ot nia tinan kualifika nato'on atu hetan oan, no risku ki'ik liu duke sira ne'ebé tinan bo'ot , ita bo'ot nafatin tenki ba kontrola ba doutor/a atu konsulta. Nune'e bele halo programa molok isin-rua. Konsulta molok isin-rua mos fó vantajem ba ita bo'ot atu bele haré problema ne'ebe karik iha maibe durante ne'e la sente ou la hetan, nune'e ita bo'ot bele halo tratamentu sedu liu antes isin-rua atu la fo komplikasaun ba inan no oan.
Okaayyy to’o iha ne’e deit infórmasaun kona ba “Idade Ne’ebé Rekomenda Atu Isin-Rua” Espera katak bele aumenta ita bo’ot sira nia koñesimentu.
Karik iha perguntas ita bo’ot sira bele hato’o liu husi komentáriu iha kraik. Karik iha liafuan ruma mak ha’u hakerek ou hato’o sala, ha’u hato’o obrigada barak tebes se ita bo’ot hakarak kurrije ha'u hein katan katak ba tópiku tuir mai ha’u bele hakerek iha dalen tetun ne’ebé diak liu tan.
Mai ita uza media sosial no internet ho diak, atu media ida ne’e sai nu’udar fatin ida ita atu aprende hamutuk hodi aumenta ita nia koñesimentu ho maneira ne’ebé positivu
Obrigada barak ba ita hotu nia tempu atu tesik mai lé ona artigu ida ne’e ^_^
Fóntes:
- Your Fertility. Age: Why Age Matters For Men And Women Who Want To Have A Family. Jullu, 2019. husi: https://www.yourfertility.org.au/everyone/age
- Berlliene Carlo. The Best Age For Pregnancy And Undue Pressures. Setembru, 2016. J Fam Reprod Health. husi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5241353/
- Mayoclinic. Pregnancy After 35: Healthy Moms, Healthy Babies. Agustu, 2017.husi: https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/getting-pregnant/in-depth/pregnancy/art-20045756
- American Pregnancy Associasion. Teen Pregnancy Issues and Challenges. Setembru 2017. husi: https://americanpregnancy.org/unplanned-pregnancy/teen-pregnancy-issues-challenges/
- WebMD. Johnson T. C. Pregnancy After 35. Abril 2019. husi: https://www.webmd.com/baby/over-35-pregnant#1
- World Health Organization (WHO). Adolescent Pregnancy. Fevereiro, 2018. husi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent-pregnancy
- Cummins Deborah. Isin-Rua Adolexente No Kaben-Sedu Iha Timor-Leste. Maiu, 2017. UNFPA. husi: https://timor-leste.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/TPEM%20REPORT_TETUN%20LOW%20DEF%2048%20pages.pdf
Tidak ada komentar:
Posting Komentar